Wat zijn goede keuzes? En waarom laten wij ons verleiden tot acties die ze in de weg staan.
Goede keuzes zijn keuzes die niet op korte termijn effect hebben maar leiden tot wat we op langere termijn goed en belangrijk vinden: onze doelen en ambities.
Het probleem is dat wij allemaal die lange termijn voordelen nu minder waardevol vinden en al gauw denken dat we ook wel zonder kunnen. In de wetenschap noemt men dat “delay discounting”. (Niet op tijd naar bed gaan door nog wat langer te Netflixen, terwijl je weet dat je morgen met meer slaap voordelen zou hebben).
Daarbij hoort ook dat we onze doelen en ambities vaak nog niet goed in beeld hebben gebracht en deze dus niet kunnen gebruiken als motivatie.
Hoe maak je goede keuzes
De essentie is een probleem met zelfcontrole (wat wij gebruiken om dingen te bereiken en wordt in onze hersenen aangestuurd in de prefrontale cortex). Zelfcontrole noemen we in de volksmond ook wel: karakter, discipline, doorzettingsvermogen. We gebruiken die zelfcontrole om goeie keuzes te maken.
De opdracht aan jezelf is om het gedrag te doorbreken waarbij je altijd voor de korte termijn keuze gaat.
Wanneer jij jezelf al zo lang zo geconditioneerd hebt dan is dit gedrag een impuls geworden waarvan je je eigenlijk niet meer bewust bent van de nadelige effecten. Helaas is het doorbreken van een impuls erg moeilijk en voelt aan als onnatuurlijk gedrag. Het geeft ook zeker een gevoel van onbehagen maar… zie de gewenste verandering als een experiment, een leerweg en start met stap voor stap meer aandacht te geven aan de lange termijn voordelen.
Als we zelf een deel van het probleem zijn (het besef van onze beperkte zelfcontrole dat ook nog eens een negatief gevoel over onszelf oplevert), dan kunnen we ook zelf een deel van de oplossing zijn door op basis van dit inzicht nieuw gedrag aan te leren dat meer op de lange termijn voordelen is gericht. Dit zal dan direct ook weer leiden tot een positief gevoel over onszelf. Als nieuw gedrag meer oplevert dan het oude, dan is de kans groot dat het nieuwe gedrag in stand blijft.
Mental contrasting
Er is een methode die je helpt om tot echte veranderingen te komen. Mental contrasting betekent dat je je bewust instelt op de route die je gaat nemen naar de nieuwe situatie. In het kort komt het aan op 3 stappen:
Stap 1. Omschrijf wat je gewenste situatie moet zijn.
Stap 2. Zet dit uit tegen de huidige situatie.
Stap 3. Benoem vervolgens alle belemmeringen en ga hiermee stap voor stap aan de slag.
Oftewel: je hebt een idee over hoe je een verandering gaat aanpakken, je gaat aan de slag en je kijkt of het werkt voor jou en of het je doel dichterbij brengt.
Maak het zo concreet mogelijk!
Door je steeds verder te verdiepen in je gewenste situatie, je doelen en ambities, krijg je meer inzicht in alle mogelijke gevolgen van je keuze. Hierdoor zul je betere keuzes maken, zelfs al op basis van nog beperkte en onvolledige informatie.
